مطمئنا مشکل چاقی،منحصر به ظاهر و اضافه وزن نیست،بلکه عوارض حاصل از آن،در زندگی حال و آیندهء کودک،بسیار وخیمتر است. بسیاری از بیماریهای سالهای آتی زندگی،اشکالهای نهفتهء مربوط به چاقی در دوران کودکی و نوجوانی است.مهمترین بیماریها در این زمینه عبارتند از:
*بیماری قلبی
*بیماری فشار خون
*انواعی از سرطان
*بیماری کیسه صفرا
*مرض قند
غیر از عوامل فوق،چاقی کودکان میتواند بهطور مستقیم در تغییر عملکردهای طبیعی بدن،زیانبارتر کردن بیماریهای موجود و بالاخره واکنشهای روانی منفی دخالت کند. تغییر در عملکرد طبیعی بدن،با توجّه به میزان چاقی،متفاوت است. اشکالهای تنفسی،بین بچّههای چاق،بسیار متداول است.این اختلال،عواقبی همچون بیحالی و افزایش تولید سلول قرمز خون و در نهایت ایجاد لختهء خون غیر طبیعی را نیز به دنبال دارد. همچنین بچّههای چاق،به دلیل اشکالهای تنفسی و افزایش تودهء بدن، تحمل کمتری نسبت به فعالیتهای جسمانی دارند که این عامل میتواند باعث گوشهگیری و افسردگی آنان شود و بالاخره اینکه،عوارض استخوانی و مفصلی نیز،در بچّههای چاق شایع است.
نقش فعالیتهای ورزشی در کنترل وزن
همانطور که اشاره شد، علتهای چاقی شخصی با شخص دیگر،فرق میکند.بههرحال عوامل فیزیولوژیکی،روانی و عوامل محیطی مانند عادتهای فرهنگی،کم تحرکی و رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب، در چاقی سهیم است.علّت چاقی، هرچه که باشد،کاربردیترین و ایمنترین راهکار برای مقابله با آن،با توجّه به عوامل مذکور،حفظ رژیم غذایی مناسب و ورزش است.کاهش مصرف غذاهای پرچرب و قندهای ساده که در بیشتر شکلاتها وجود دارند و همچنین جلوگیری از مصرف موّاد خوراکی هنگام استفاده از رسانههای تصویری،موارد سادهای هستند که میتوانند در برقراری تعادل انرژی کودکان چاق،نقش داشته باشند.امّا باید توجه داشت که در بروز چاقی،فقر حرکتی،بسیار مؤثرتر از پرخوری است.
آمادگی هوازی با چاقی رابطه عکس دارد.
کودکان بیشتر از بزرگسالان به متابولیسم چربی برای انرژی مورد نیاز در جریان ورزش،متکی هستند.
با توجّه به تحقیقهای بسیار زیادی که دربارهء نقش ورزش،در کاهش وزن انجام گرفته است،میتوان بدون هیچ شکی ادّعا کرد که ورزش در تغییر ترکیب بدن مؤثر است
اثر ورزش بر کاهش چربی بدن از طریق افزایش متابولیسم و افزایش تجزیهء چربیهاست. کودکان بیشتر از بزرگسالان به متابولیسم چربی برای انرژی مورد نیاز در جریان ورزش،متّکی هستند.دانشآموزی که تصمیم میگیرد،مسافت ۱۰۰۰ متری،بین خانه و مدرسه را به جای استفاده از سرویس،با راه رفتن معمولی طی کند، کالری بیشتری مصرف می کند. حال اگر این فعالیت همراه با یک عادت غذایی و برنامه غذایی مناسب باشد کالری سوزی بیشتر می شود.
بنابر این بهترین روش برای کاهش وزن، ترکیبی از رژیم غذایی و ورزش است.
بههرحال،در برنامههای کنترل وزن باید ویژگی هر شخصی در نظر گرفته و توجّه شود که غیر از مواردی که زیر نظر پزشک و متخصص تغذیه با توصیهء او باشد، در هفته کاهش وزن نباید بیش از ۵/۰ کیلو گرم،در یک کودک و بیش از یک کیلو گرم در یک نوجوان باشد.
نتیجه اینکه:
چاقی،ارمغان پیشرفت تکنولوژی و تغییر شیوه زندگی کودکان و نوجوانان،نسبت به گذشته است.عوامل ژنتیکی، نارساییهای هورمونی،فقر حرکتی و رفتارهای نادرست تغذیهای؛ مهمترین علل چاقی در کودکان و نوجوانان است.اختلالهای ناشی از چاقی در بچهها،قابل توجهتر از نداشتن ظاهر خوب یا مشکلهای حرکتی است زیرا چاقی پتانسیلی برای بیماریهای خطرناک آتی از جمله بیماریهای قلبی-عروقی و مرض قند است ضمن اینکه مشکلهای ویژهای را باعث خواهد شد.صرفنظر از علت چاقی، ترکیب ورزش و عادتهای خوب غذایی،کمک شایانی به اعتدال وزن بچهها میکند.
برگرفته از چند مقاله پژوهشی