افسردگی یکی از بیماری های روانی شایع می باشد و بسیاری از مردم آن را تجربه می کنند. در فرم خفیف آن در روند زندگی اختلالی به وجود نمی آید اما در فرم شدید آن با تهدید زندگی و احتمال خودکشی همراه است. به صورت کلی می توان گفت به کسی بیمار افسرده گفته می شود که ۵ مورد از علائم زیر را به مدت دو هفته داشته باشد:
اختلال در خواب، اختلال در اشتها(از دست دادن اشتها و یا افزایش بیش از حد اشتها، احساس گناه و بی ارزش بودن، تحریک پذیری، اشکال در تمرکز، بی علاقگی، ناتوانی در تحمل شادی، اندیشیدین مکرر به مرگ و خودکشی.
به طور کلی بیماران افسرده کمتر به ظاهر خود توجه دارند و علاقه ای به حفظ و نگهداری خویش از نظر سلامتی، بهداشت و تغذیه نشان نمی دهند که شامل نامرتب بودن وعده های غذایی و کاهش کیفیت رژیم غذایی روزانه نیز می شود.
پرخوری، کم خوری و عدم رعایت نیازمندی های بدن مخصوصا در آن دسته ای که از خوردن امتناع می کنند باعث کمبود انرژی، مواد معدنی و ویتامین ها شده و در نظم فعالیت سیستم بدنی خدشه وارد نموده که سبب مشکل شدن درمان افسردگی و همچنین مزمن شدن آن خواهد شد.
آیا رژیم غذایی نقشی در جلوگیری از افسردگی دارد؟
بهترین رژیم و برنامه غذایی می تواند رژیم مدیترانه ای باشد که شامل آجیل ها، میوه ها، سبزی های مختلف، غلات و حبوبات و ماهی ها می باشد. خوردن غذاهای پرکربوهیدرات (نان گندم سبوس دار، ذرت و برنج) باعث کاهش افسردگی می شوند. این غذاها باعث می شوند سروتونین در مغز زیاد شده و حالت نشاط ایجاد کرده و جلوی افسردگی را می گیرند.
خوردن مقدار زیاد پروتئین موثر است زیرا اسیدآمینه لازم برای بدن را تامین می کند. پروتئین در غذاهایی از قبیل: گوشت، مرغ، ماهی، بوقلمون، تخم مرغ، پنیر، ماست و شیر وجود دارد.
یکی از عللی که فرد را در معرض افسردگی قرار می دهد کمبود اسید فولیک است چرا که این ویتامین نقش حیاتی در تولید واسطه های انتقالی اعصاب دارد که مستقیما بر خلق و خوی شما تاثیر دارد. از منابع خوب فولات می توان به جگر، قارچ، سبزی های برگ دار ( به ویژه اسفناج، مارچوبه و بروکلی) سیب زمینی و آب پرتقال اشاره کرد.
کولین ماده حیاتی دیگری که اصولا با ویتامین های گروه B همراه است و در تخفیف اثرات افسردگی نقش مهم دارد. کولین را میتوان در تخم مرغ، جگر، دانه سویا و … یافت.
کافئین در بسیاری از مواد غذایی مخصوصا نوشیدنی هایی مانند قهوه، چای و نوشابه های گازدار وجود دارد. مطالعات نشان داده اند که بین افسردگی و تغییرات خلق با مصرف کافئین ارتباط وجود دارد. بنابراین بیمار مبتلا به افسردگی بهتر است مواد حاوی کافئین را از رژیم غذایی روزانه خود حذف نماید.
مطالعات علمی همچنین حاکی از آنند که مصرف سیگار در افرادی که به افسردگی مبتلا هستند برخلاف آنچه شایع شده است مضر بوده و به درمان بیماری لطمه خواهد زد.
منابع: کتاب تغذیه و مراقبت مبتنی بر تشخیص
گردآوری: شیما دهقان-کارشناس تغذیه و رژیم درمانی کلینیک بهکام