بلدرچین کوچک ترین پرنده از تیره ی قرقاولیان، به شمارمی آید. بلدرچین پرنده ای پرجنب و جوش و گوشت آن بسیار لذیذ میباشد ، از لحاظ علمی ماده ای به نام گلیکوژن در سلولهای ماهیچه این پرنده وجود دارد و هرچقدر ماهیچه در طول زندگی این پرنده فعال باشد گوشت آن لذیذتر است. در واقع، فعالیت و جنب و جوش زیاد در بلدرچین ها، باعث ازدیاد ذخیره گلیکوژن در بافت های ماهیچه ای آن ها می شود که این امر باعث می گردد گوشت این پرنده مانند پرندگان شکاری، بسیار لذیذ شود، به همین دلیل است که گوشت حیوانات وحشی اعم از نشخوار کنندگان(آهو، گوزن، بُزکوهی و غیره) و یا پرندگانی مانند قرقاول، کبک، تیهو، دراج و بلدرچین فوق العاده لذیذ بوده و قسمت هایی از بدن آن ها بسیار خوش طعم می باشد و به همین دلیل گوشت بلدرچین از گوشت مرغ و دیگر ماکیان برتری دارد.
از دیگر مزایای این پرنده این است که بعد از طبخ به دلیل وجود سلولهای پیچیده پیوندی در اثر پخته یا بریان شدن به هیچ وجه متلاشی نمیشود و پرنده ترکیب خود را کاملاً حفظ می کند.
ارزش غذایی گوشت بلدرچین
۷۲ درصد وزن بلدرچین قابل استفاده است که در مرغ ۵۵ درصد می باشد. ۲۰ درصد وزن کل بدن بلدرچین را عضله تشکیل می دهد و درصد پروتئین و ماده خشک در عضله ران ۸۰ درصد است، در صورتی که این رقم در مرغ ۶۵ درصد می باشد..گوشت سینه بلدرچین به دلیل جنب و جوش و پرواز های متناوبی که انجام می دهد علاوه بر این که حجم قابل توجهی از کل لاشه(یک سوم) را تشکیل می دهد، دارای طعم بسیار خوبی می باشد.
میزان پروتئین موجود در گوشت بلدرچین ۵ تا ۱۰ درصد بیشتر از سایر پرندگان و نشخوار کنندگان می باشد و اسیدهای آمینه کمیابی که در سایر پروتئین ها یافت نمی شود در گوشت این پرنده وجود دارد. به همین دلیل در اغلب نقاط دنیا متخصصان برای افراد مُسن و از کار افتاده که احتیاج مُبرمی به ترمیم سلول های از دست رفته بافت های خود دارند، مصــــرف گوشت بلدرچین را تجــــویــــز می نمایند. گوشت و تخم آن دارای طبع گرم است و برای رفع سردی مفید است. از طرف دیگر به دلیل وجود عناصر معدنی کمیاب و ویتامین در گوشت این پرنده، برای بیماری هایی چون آسم، تشنج، فشار خون بالا، ضعف اعصاب و یا در مواردی ناراحتی های روانی و همچنین بی خوابی مفید می باشد.
همچنین گوشت بلدرچین منبع خوب نیاسین، فسفر، مس، تیامین، ریبوفلاوین، ویتامین B6، روی، آهن و سلنیوم است.
خواص تخم بلدرچین
تخم بلدرچین از نظر کیفیت با تخم سایر پرندگان متفاوت است. تخم بلدرچین در مقایسه با تخم مرغ، به مراتب ارزش غذایی بالاتری دارد. یک تخم بلدرچین هر چند که از لحاظ وزنی حدود یک پنجم وزن تخم مرغ معمولی را دارد، در مقایسه با تخم مرغ، ۵ برابر فسفر و کلسیم،۵/۷ برابر آهن، ۶ برابر ویتامین B1(تیامین)، ۱۵ برابر ویتامین B2(ریبوفلاوین) و ۶ برابر ویتامین B12 دارد و سرشار از ویتامین A، اسید نیکوتینیک، مس و کبالت می باشد. از این رو آن را بمب ویتامین نامیده‌اند
تخم بلدرچین نسبت به تخم مرغ از مزه بهتری برخوردار بوده و به علت کراتن خاصی که در آن ذخیره شده است، در درمان بیماری آسم تأثیر مفیدی دارد. از طرف دیگر به علت غنی بودن از ویتامین B، در درمان بیماری های عصبی موثر می باشد. همچنین تخم بلدرچین به علت وجود آمینواسیدهای فراوان، در تغذیه کودکان و بیماران بسیار موثر است. ضمناً از چربی کمتری نسبت به تخم مرغ برخوردار است.
ترکیبات مغذی این تخم می‌تواند باعث دفع مواد رادیو اکتیو، فلزات سنگین نظیر سرب و جیوه و مواد زاید از بدن شود. مصرف مرتب تخم بلدرچین در بزرگسالان باعث تنظیم دستگاه عصبی، قلب و گوارش شده و سیکل خواب را تنظیم می‌کند، لذا مصرف متعادل گوشت و تخم بلدرچین را به کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و کهنسالان توصیه میشود. در کشور ژاپن به عنوان بخشی از صبحانه کودکان نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
لیستی از خواص درمانی گوشت و تخم بلدرچین:
۱- سرشار از امگا۳
۲- غنی از آهن ، ویتامینهای آ ، ب ، ث و اسیدهای آمینه ضروری و میکرو المانها
۳- توصیه شده برای دوران بارداری و سنین رشد و مناسب برای شیر خواران و کودکان چون سهل الهضم است و بافتی نرم دارد
۴- تنظیم سیکل خواب ، افزایش مقاومت بدن
۵- کارآمد پیش از فعالیت های فکری و ورزشی
۶- تنظیم کننده ی عملکرد قلب، عروق و دستگاه عصبی و دستگاه گوارش و جلوگیری از تنگی نفس یا آسم و مفید برای معلولین
۷- استحکام عضلات و استخوان ها
۸- فاقد کلسترول مضر و تقویت کننده ی قوای جسمی و جنسی و افزایش تمایلات جنسی به ویژه با مصرف تخم این پرنده
۹- دفع مواد رادیو اکتیو و سرطان زا و فلزات سنگین حاصل از آلودگی هوا
۱۰- سنگ کلیه و مثانه را خرد می کند.
۱۱- بدلیل حجم کم تخم بلدرچین و میزان بالای پروتئین آن نسبت به تخم مرغ ، برای ورزشکاران بخصوص بدنسازان عزیز نیز توصیه میشود.
۱۲- مؤثر در افزایش رشد و ضریب هوشی کودکان
۱۳- سرشار ازاملاح معدنی مخصوصاً آهن، کلسیم و فسفر
۱۴- تخم بلدرچین برخوردار از کراتن جهت رفع مشکل کم خونی و فقر آهن
۱۵- ماسک سفیده تخم بلدر چین همراه عسل (برای پوستهای چرب) و زرده با عسل برای( پوستهای خشک) باعث طراوت و شادابی و رفع چین و چروک و لکه های پوست شما می شود.
۱۶- گوشت آن برای بیماری های فشارخون نیز تجویز می شود.
مضرات گوشت بلدرچین:
از جمله مضراتی که می توان برای مصرف گوشت این پرنده ذکر کرد این است که در صورت افراط در مصرف گوشت آن امکان ایجاد جوش های پوستی و خارش آنها می باشد که البته می توان آنرا به حساسیت های شخصی مربوط به گوشت این پرنده مربوط کرد که تنها منحصر به بلدرچین نمی باشد واگر با روغن و ترشی صرف شود این عیب نیز مرتفع می شود.
جدول ترکیبات تغذیه ای گوشت و تخم بلدرچین:
| ترکیب تخم بلدرچین در ۱۰۰ گرم | |
| ترکیب تخم بلدرچین | میانگین |
| آب | ۸/۷۳ تا ۳/۷۴(درصد) |
| چربی | ۴/۱۲ تا ۱/۱۱(درصد) |
| پروتئین | ۶/۱۱ تا۱/۱۳(درصد) |
| کربوهیدرات | ۱(درصد) |
| مواد معدنی | ۱/۱(درصد) |
| انرژی | (کیلو کالری ۱۰۰ گرم) ۱۶۱ |
| کلسترول | (mg/dl) 844 |
| ترکیب گوشت بلدرچین در ۱۰۰ گرم | |
| ترکیب گوشت | میانگین |
| آب | ۶۵/۶۲(درصد) |
| چربی | ۳/۳(درصد) |
| پروتئین | ۲۶(درصد) |
| مواد معدنی | ۶/۳(درصد) |
| انرژی | (کیلو کالری ۱۰۰گرم) ۸۰ |
نکاتی در مورد خرید بلدرچین و نحوه نگهداری آن
گوشت خام بلدرچین در یخچال به مدت ۲ روز، و گوشت پخته آن حداکثر ۳ روز قابل نگهداری است.
برای خرید گوشت بلدرچین اول از تاریخ انقضای آن اطمینان حاصل کنید.
گوشت تازه بلدرچین باید بدون بو، کاملاً تمیز و عاری از هر گونه بقایای پر باشد و بهتر است در اولین فرصت ممکن پس از خرید، آماده مصرف شود.
اگر قصد پختن بلدرچین را تا ۲ روز پس از خرید ندارید، آن را منجمد کنید. به این منظور بهتر است آن را با همان بسته بندی هنگام خرید در فویل پیچید و یا این که در کیسه فریزر گذاشته و هوای داخل آن را کاملاً خارج کنید. گوشت منجمد بلدرچین را تا ۳ ماه در فریزر می توان نگه داشت.
جهت رفع انجماد گوشت بلدرچین هیچ گاه بلدرچین منجمد را در درجه حرارت اتاق جهت رفع انجماد نگذارید. بهتر است آن را در یخچال گذاشته تا در طول شب رفع انجماد شود؛ هم چنین می توانید با غوطه ور کردن آن در آب سرد، رفع انجماد کنید.
بدین منظور پرنده را با همان بسته بندی منجمد شده و یا با قرار دادن در بسته ای مقاوم نسبت به آب، داخل آب سرد قرار دهید و هر ۳۰ دقیقه یک بار آب را عوض کنید. بلدرچین ظرف مدت یک ساعت یا کمتر رفع انجماد می شود.