چگونه و چرا رژیم غذایی بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد؟
ممکن است تصور کنیم رژیم غذایی ما می تواند بر نحوه عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد.
اما آنچه میخوریم چگونه و چرا بر پاسخ ایمنی بدن تاثیر می گذارد؟
سیستم ایمنی بدن یک شبکه پیچیده است که به طور مداوم برای محافظت از بدن در برابر آنتی ژن هایی که با عوامل بیماری زا از جمله: باکتری ها، سموم، انگل ها و ویروس ها ارتباط دارند، محافظت می کند. سیستم ایمنی بدن ۲ خط دفاعی ارائه می دهد. ایمنی ذاتی و ایمنی تطبیقی. ایمنی ذاتی اولین خط دفاعی است و شامل: موانع فیزیکی از جمله: پوست و غشای مخاطی و دفاع شیمیایی و سلولی است. اگر سیستم ذاتی در برابر تهدید ها بی اثر باشد، سیستم ایمنی تطبیقی آن را کنترل می کند. سیستم ایمنی سازگار(تطبیقی) از سلول های خونی و پروتئین های ویژه ای تشکیل شده است که مرکز عفونت را هدف قرار می دهند. سیستم ایمنی بدن، برای سالم ماندن فرد، باید عملکرد خوبی داشته باشد. برخی از بیماری ها، دارو ها و مواردی مانند: مصرف سیگار، مصرف بیش از حد الکل، به روی سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارند.
تحقیقات نشان می دهد که رژیم غذایی فرد می تواند به روی سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد.
به طور مثال تغذیه میتواند به روی میکروبیوتای روده، فرایند التهابی و عملکرد سلول های سفید خون تاثیر گذارد که همه ی این ها به روی عملکرد ایمنی بدن موثر هستند.
رژیم غذایی غربی حاوی مقادیر زیاد چربی اشباع، غذاهای فراوری شده، قند و نمک اضافه شده هستند. این رژیم غذایی غالبا دارای غذاهای مفید مانند: سبزیجات، میوه ها و ماهی های کم چرب کمی است که با افزایش خطر بیماری های مزمن ارتباط دارد. تحقیقات نشان می دهد رژیم غذایی غربی منجر به التهاب، تغییر در عملکرد سیستم ایمنی و پیشرفت بیماری می شود.
علاوه بر این کمبود مواد مغذی ضروری برای سیستم ایمنی بدن از جمله ویتامین دی، روی و ویتامین C نیز می تواند بر پاسخ ایمنی تاثیر بگذارد.
کمبود مواد مغذی بیشتر در کسانی که از رژیم غذایی فرآوری شده و یا با ارزش غذایی کم استفاده می کنند، رخ می دهد. اگر چه واضح است که رژیم غذایی بر سلامت کلی، از جمله عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد اما تعامل بین رژیم غذایی و سلامت سیستم ایمنی بسیار پیچیده است.
رژیم غذایی مدیترانه ای سرشار از سبزیجات، میوه ها، حبوبات، مغزها، غلات سبوس دار و روغن زیتون و سایر غذاهای سالم است. تحقیقات نشان داده است که این رژیم می تواند خطر بیماری را کاهش دهد.
رژیم های غذایی که سرشار از فیبر هستند مانند رژیم مدیترانه ای، باعث تولید اسید های چرب با زنجیر کوتاه SCFA از جمله پروپیونات، بوتیرات و استات می شوند. SCFA محصول نهایی باکتری های روده اند که در سلامتی موثر هستند. این ها باعث حفظ سلامت و بهبود عملکرد سیستم دفاعی اپیتلیوم روده می شوند که قسمت مهمی از سیستم ایمنی بدن است.
رژیم های غذایی حاوی میوه ها، سبزیجات، روغن زیتون، مغز ها، دانه ها و ماهی های چرب حاوی مقادیر زیادی مواد مغذی مانند: ویتامین A، ویتامین C، روی، ویتامینD، B6، آهن، فولات و سلنیوم هستند.
سیستم ایمنی برای عملکرد بهتر به آنها احتیاج دارد.
رژیم غذایی که حاوی میوه و سبزیجات به اندازه کافی باشد، باعث کاهش التهاب در بدن می شود.
به طور کلی غذاهای غنی از چربی های سالم، فیبر، ویتامین ها، پروتئین ها و مواد معدنی باعث کاهش التهاب سیستمیک، تعادل باکتری های مفید روده، کاهش استرس اکسیداتیو و آسیب سلولی می شوند.
همه این فعالیت ها برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن ضروری هستند.
برای داشتن سیستم ایمنی سالم باید تمرکز خود را بر رعایت الگوی غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی بگذاریم.
منبع:
تاریخApril/2021
کلمات: سیستم ایمنی بدن/رژیم مدیترانه ای/اسید های چرب غیر اشباع/ویتامین/فیبر
ترجمه و تدوین: مریم ابویی کارشناس تغذیه و رژیم درمانی کلینیک بهکام